โรคไตแมว คืออะไร รักษาหายไหม
โรคไตในแมว (Feline Kidney Disease) เป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยเฉพาะแมวเป็นโรคไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease) แต่ก็ยังสามารถรักษาเพื่อบรรเทาอาการและประคับประคองได้
สำหรับโรคแมวเป็นไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Failure) หากสามารถวินิจฉัยและรักษาได้ในระยะแรก แมวอาจมีโอกาสฟื้นฟูกลับมาสู่สภาพปกติ แต่ก็ควรต้องมีการติดตามอาการอย่างใกล้ชิด
สาเหตุของโรคไตในแมว
แมวเป็นโรคไตเป็นหนึ่งในสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของการเจ็บป่วยที่รุนแรงในน้องแมว โดยเฉพาะในแมวที่มีอายุมาก โดยโรคไตที่เกิดขึ้นในแมว (Feline Kidney Disease) แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก คือ
แมวเป็นโรคไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury, AKI)
โรคไตเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น แมวฉี่ไม่ออก มีสิ่งอุดตัน นิ่วในไต การได้รับสารพิษ การไหลเวียนเลือดในไตลดลง ความดันสูง โรคฟันเรื้อรัง หรือการติดเชื้อในไต หากวินิจฉัยและรักษาได้ทันท่วงที แมวมีโอกาสฟื้นฟูได้ แต่อาจมีความเสี่ยงที่จะพัฒนาเป็นภาวะไตวายเรื้อรังในอนาคต
แมวเป็นโรคไตแบบเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease, CKD)
เป็นการทำลายของไตที่เกิดขึ้นอย่างที่สุดและคงที่ โดยมักเกิดจากการสูญเสียของฟังก์ชันการทำงานของไต (nephrons) โดยที่ไม่สามารถฟื้นฟูกลับมาได้ การรักษาเน้นไปที่การบรรเทาอาการและป้องกันที่ไตถูกทำลายเพิ่มขึ้น เกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ ได้แก่ การอักเสบหรือโรคอื่นๆในไตเป็นระยะเวลานาน การติดเชื้อในไต มะเร็งในไต หรือโรคที่เกี่ยวกับระบบฮอร์โมน เช่น โรคไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) เป็นต้น
แมวบางสายพันธุ์ เช่น เปอร์เซีย (Persian) แองโกล่า (Angora) มีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดโรคไตมากกว่าปกติ สาเหตุที่อาจทำให้เกิดภาวะไตวายในแมวมีหลายประการ ได้แก่ การไหลเวียนเลือดหรือปัสสาวะในไตลดลง ความดันโลหิตสูง โรคมะเร็ง โรคฟันเรื้อรัง สิ่งอุดตัน เช่น นิ่วในไต การกินสารเคมี ยาฆ่าแมลง และน้ำยาทำความสะอาด
แมวเป็นโรคไต อาการเป็นยังไง
แมวที่เป็นโรคไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease) หรือที่เรียกว่าโรคไต มักจะแสดงอาการที่ผิดปกติไปจากเดิม เช่น แมวดื่มน้ำมากขึ้น แมวฉี่บ่อยขึ้น เนื่องจากไตไม่สามารถดูดซึมน้ำกลับเข้าสู่กระแสเลือดได้ นอกจากนี้ แมวยังอาจแสดงอาการเบื่ออาหาร น้ำหนักลดลง และมีกลิ่นปากที่ไม่ปกติ เนื่องจากการสะสมของของเสียในกระแสเลือด อาการอื่นๆ ที่อาจพบได้รวมถึง การอาเจียน ถ่ายเหลว และฉี่มีเลือดปน เมื่อพบเห็นอาการเหล่านี้ ควรพาแมวไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจและการรักษาในระยะแรกเริ่ม
อาการทั่วไปของแมวเป็นโรคไตอาจสังเกตได้ยาก เพราะมีอาการคล้ายกับโรคอื่นๆ เช่น เบาหวาน (Diabetes) และภาวะไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism)
การวินิจฉัยโรคไตวายในแมว
การตรวจสอบหรือวินิจฉัยภาวะโรคไตแมวสามารถทำได้โดย การตรวจเลือด (blood test) ตรวจปัสสาวะ (urine test) การดูภาพเอกซ์เรย์ (x-ray) หรืออัลตร้าซาวด์ (ultrasound) ของไตแมว
การตรวจเลือดและปัสสาวะจะช่วยในการตรวจดูผลการทำงานของไต เพื่อตรวจสอบฟังก์ชันการทำงานของไตแมว การตรวจเลือดสามารถเปิดเผยระดับของสารเคมีต่างๆในเลือด เช่น การมี Creatinine และ Blood Urea Nitrogen (BUN) ที่เพิ่มขึ้นจะเป็นตัวบ่งชี้ของฟังก์ชันการทำงานของไตที่ลดลง การวิเคราะห์ภาพ x-ray หรือ ultrasound จะช่วยในการตรวจสอบขนาด รูปร่าง และโครงสร้างของไตแมว
การรักษาแมวเป็นโรคไต
หากตรวจวินิจฉัยแล้วพบว่าแมวเป็นโรคไต การรักษามีหลายวิธีการ โดยจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรค ระยะของโรคไต ความรุนแรงของอาการ ตัวอย่างของการรักษาแมวเป็นโรคไต เช่น
- ให้น้ำเกลือผ่านเส้นเลือด (Intravenous fluids) เป็นวิธีที่สัตวแพทย์ใช้เพื่อช่วยในการเสริมสร้างการไหลเวียนเลือดไปยังไต ช่วยในการล้างสารพิษและของเสียออกจากกระแสเลือด
- ปรับเปลี่ยนอาหารเป็นสูตรเฉพาะสำหรับแมวที่มีโรคไต (Prescription Renal Diets) ช่วยลดการทำงานของไต โดยมีโปรตีนที่มีคุณภาพสูงแต่ปริมาณน้อย และมีฟอสฟอรัสที่ต่ำ ซึ่งเป็นสารที่ไตต้องการกรองออกจากเลือด
- ยาควบคุมความดันโลหิต (Antihypertensive medications) เช่น Amlodipine ช่วยในการควบคุมความดันโลหิตที่สูง ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของการทำลายของไต
- ยาลดการสูญเสียโปรตีนผ่านปัสสาวะ เช่น Benazepril หรือ Enalapril ช่วยในการลดการสูญเสียโปรตีนผ่านปัสสาวะ ซึ่งเป็นอาการของโรคไต
- ยาควบคุมกรดในกระแสเลือด (Phosphate binders) เช่น Sevelamer หรือ Lanthanum ช่วยลดระดับฟอสฟอรัสในเลือด ซึ่งสูงขึ้นเมื่อไตทำงานไม่ปกติ
การป้องกันแมวเป็นโรคไต
การตรวจสุขภาพแมวเป็นประจำทุกปี เป็นวิธีที่ดีในการตรวจหาโรคไตของแมวในระยะเริ่มแรก โดยเฉพาะแมวที่มีอายุมากกว่า 7 ปี ซึ่งมีความเสี่ยงสูงในการเกิดโรคนี้
การป้องกันไม่ให้แมวเป็นโรคไต เริ่มจากการให้แมวดื่มน้ำสะอาดและเพียงพอ จะช่วยในการล้างสารพิษและของเสียออกจากกระแสเลือด และช่วยให้ไตทำงานได้ดีขึ้น การให้อาหารที่มีคุณภาพดีและเหมาะสมกับแมว เช่น อาหารสูตรเฉพาะสำหรับแมวที่มีโรคไต ช่วยลดการทำงานของไตและป้องกันการเกิดโรคไต ควรทำความสะอาดฟันแมวเป็นประจำ และพาแมวไปตรวจฟันที่สัตวแพทย์เป็นระยะ และระวังไม่ให้สัมผัสกับสารพิษ
การป้องกันโรคไตที่จะเกิดขึ้นในแมวไม่ได้หมายความว่าแมวจะไม่มีโอกาสเป็นโรคไตเลย แต่การป้องกันและการดูแลที่ถูกวิธีสามารถช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคไตในแมวได้