ปลารากกล้วย 'คุณรุ่งทิพย์' ลักษณะ วิธีเลี้ยง กินอะไร เพาะพันธุ์
ปลารากกล้วย 'คุณรุ่งทิพย์' (Piebald Horseface Loach)
ปลารากกล้วย (ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์) ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Acantopsis rungthipae Boyd, Nithirogpakdee & Page 2017 เป็นสัตว์น้ำในกลุ่มปลา ซึ่งเป็นปลาน้ำจืดในสกุล Acantopsis ซึ่งถูกจัดอยู่ในวงศ์ Cobitidae
ปลารากกล้วย (ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์) มีชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ ว่า Piebald Horseface Loach และยังมีชื่ออื่น คือ ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์, ปลาซ่อนทราย

Photo by : Arunee Rodloy
ลักษณะ ปลารากกล้วย (ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์)
ลักษณะเด่น
"ปลารากกล้วย" (ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์) มีลักษณะเด่นคือ ส่วนหัวยาวเรียว ปากและจมูกยื่นออกไปคล้ายหน้าม้า จึงมีชื่อสามัญว่า "Horseface loach"
มีพฤติกรรมชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงในพื้นท้องน้ำที่เป็นทรายที่มีน้ำไหล และด้วยอุปนิสัยชอบซ่อนตัวอยู่ใต้ทราย เวลาตกใจหรือหนีจากศัตรู จะมุดลงใต้พื้นทรายอย่างรวดเร็วเพื่อซ่อนตัว จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อว่า "ปลาซ่อนทราย"
![]() |
หนังสือ คู่มือเลี้ยงปลาสวยงาม Aquarium Fish Handbook...ขายไปแล้ว 20+ ชิ้น | ★★★★★ (6+)
|
ลักษณะทั่วไป
ปลารากกล้วย (ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์) มีลักษณะลำตัวยาวเรียวแบนข้างเล็กน้อย ลำตัวสีน้ำตาลอ่อน ท้องสีขาว ตามแนวสันหลังมีแถบสั้น ๆ สีน้ำตาลดำพาดขวางลำตัว ตามแนวเส้นข้างตัวมีแถบสีน้ำตาลขนาดเล็กพาดไปตามความยาวลำตัวข้างละ 1 แถบ มีจุดสีน้ำตาลเรียงไปตามความยาวของแนวเส้นข้างตัว
หัวมีขนาดใหญ่เรียวแหลมและแบนข้าง ตามีขนาดเล็กอยู่ค่อนไปทางด้านบนของส่วนหัว บริเวณหน้าตามีหนามแหลมเล็ก ๆ ปลายแยกเป็นสองแฉกซ่อนอยู่ในร่องใต้ผิวหนัง จะงอยปากค่อนข้างยาวแหลมและงุ้มต่ำ มีหนวดสั้น ๆ 3 คู่
ครีบหลังและครีบหางมีสีน้ำตาลอ่อน ครีบอื่น ๆ ใสไม่มีสี ครีบต่าง ๆ ไม่มีก้านครีบแข็ง ครีบก้นมีขนาดเล็ก ครีบหางเว้าไม่ลึก ขนาดใหญ่สุดความยาวประมาณ 25 ซม.
![]() |
อาหารปลา TETRA Micro เม็ดจมช้า สำหรับปลาสวยงาม...ขายไปแล้ว 17+ ชิ้น | ★★★★★ (3+)
|
อาหารปลารากกล้วย กินอะไร
ปลารากกล้วย (ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์) กินแพลงก์ตอน ไรน้ำ ตัวอ่อนแมลงน้ำ เป็นอาหาร
ถิ่นอาศัย
ปลารากกล้วย (ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์) มีถิ่นอาศัยในแม่น้ำ ลำธารที่มีพื้นท้องน้ำที่เป็นทราย และมีกระแสน้ำไหลถ่ายเทปานกลาง พบกระจายอยู่ในแหล่งน้ำทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง
วิธีเลี้ยงปลารากกล้วย ในตู้ปลา
การเลี้ยงปลารากกล้วย (ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์) สามารถเลี้ยงในตู้ขนาดเล็กร่วมกับปลาชนิดอื่นที่ไม่ก้าวร้าว อุปนิสัยชอบนอนนิ่ง ๆ บนพื้นทราย
![]() |
จุลินทรีย์ปรับสภาพน้ำใส แบบเข้มข้น น้ำยาปรับสภาพน้ำปลา...ขายไปแล้ว 51+ ชิ้น | ★★★★★ (20+)
|
สถานภาพ
ปลารากกล้วยถูกจับจากแหล่งที่อยู่อาศัยในธรรมชาติเพื่อจำหน่ายเป็นอาหารที่ได้รับความนิยมคือเมนู "ปลารากกล้วยทอด" เมื่อทอดกรอบสามารถรับประทานได้ทั้งตัว ทำให้ให้ปลาในธรรมชาติลดลงอย่างรวดเร็วอยู่ในสถานภาพสุ่มเสี่ยงใกล้สูญพันธุ์
ปัจจุบันศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดลำปางสามารถเพาะพันธุ์ ปลารากกล้วยสามารถนำมาเลี้ยงเป็นปลาสวยงามส่งจำหน่ายต่างประเทศได้ กรมประมงมีนโยบายที่จะส่งเสริมให้มีการเพาะเลี้ยงเป็นปลาสวยงามเพื่อส่งออกจำหน่ายต่างประเทศ เพื่อลดการจับจากธรรมชาติ รวมทั้งเพื่ออนุรักษ์ทรัพยากรปลาสวยงามไทยให้ยังคงอยู่ต่อไป
การเพาะพันธุ์ปลารากกล้วย
การคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์
ตรวจสอบความสมบูรณ์ของเพศโดยคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ที่มีไข่แก่สมบูรณ์ ท้องอูมเป่งนิ่ม ผนังท้องบาง และช่องเพศขยาย มีสีแดงเรื่อ ๆ พ่อพันธุ์ลักษณะลำตัวเรียวยาว พื้นท้องแข็งกว่าเพศเมีย
การเพาะพันธุ์
ทำการฉีดกระตุ้นพ่อแม่พันธุ์ด้วยฮอร์โมนสังเคราะห์ buserelin acetate ความเข้มข้น 10 ไมโครกรัม ร่วมกับยาเสริมฤทธิ์ Domperidone ความเข้มข้น 5 มิลลิกรัมต่อพ่อแม่พันธุ์ 1 กิโลกรัม เข้ากล้ามเนื้อบริเวณโคนครีบหลัง
ปล่อยพ่อแม่พันธุ์ในอัตราส่วน 1:1 จำนวน 10 คู่ ในบ่อคอนกรีตกลมเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร ระดับน้ำลึก 30 เซนติเมตร ที่มีการให้อากาศผ่านหัวทราย ไข่ปลารากล้วยเป็นไข่ประเภทครึ่งจมครึ่งลอย ลักษณะกลม สีเหลืองใส ไข่ฟักออกเป็นตัวใช้เวลาประมาณ 12 ชั่วโมง
การอนุบาล
เมื่อลูกปลาอายุครบ 3 วัน ลูกปลาเริ่มกินอาหาร โดยให้ไรแดงเป็นอาหาร และปลามีลักษณะเหมือนตัวเต็มวัยเมื่ออายุได้ 50 วัน